- Alberto Martínez Osasuneko sailburuak osasunera eta zainketetara bideratutako ereduaren alde egin du, komunitatetik eta pertsonak erdigunean jarriz, osasun publikoaren erronkei buruz OMErekin eta Osasun Ministerioarekin batera egindako solasaldian
- Euskadiko Osasun Publikoko politiken ezaugarri diren lau alderdi nabarmendu ditu Martínezek: Euskadiko Osasun Ituna, one health ikuspegiaren bidezko berrikuntza, baheketa-politika eta Euskadiko Osasun Behatokia
Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasuneko sailburuak osasun publikoaren eredu berri baterantz aurrera egiteko beharra defendatu du gaur Madrilen. Eredu horrek prebentzioa, osasunaren sustapena, esku-hartze goiztiarra eta autozainketa lehenestean oinarritzen da, gizarte- eta ingurumen-determinatzaileak landuta, gaixotasunaren arretan soilik oinarritutako sistemarekin alderatuta. “Martxaz aldatu behar dugu, eta gaixotasunean zentratutako eredu batetik osasunera eta zainketetara bideratutako beste batera pasatu; ospitaletik komunitatera; eta instituzionaletik harremanetara, pertsonak erdigunean jarrita”, azpimarratu du.
Martínezek Diariofarmak Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenean (CSIC) antolatutako solasaldi batean egin ditu adierazpen horiek. Bertan parte hartu du María Neira Osasunaren Mundu Erakundeko (OME) Osasun Publikoko Saileko zuzendariak eta Javier Padilla Osasuneko estatu-idazkariak, osasun publikoan gaur egun dauden erronka nagusiak aztertzeko. Diariofarma aldizkariak “osasunaren etorkizuna markatzen duten gaiei” buruz antolatzen duen hitzaldi-zikloaren barruan egin da topaketa, eta osasun-sistemak gaixotasunak kudeatzetik benetan prebenitzera pasatzearen garrantziari buruz eztabaidatu dute, gobernantzan, finantziazioan edo gizarte-determinatzaileetan esku hartzeko gaitasunean arreta jarrita.
Bere hitzaldian, Euskadiko Osasun Publikoko politiken ezaugarri diren lau alderdi nabarmendu ditu Martínezek: Euskadiko Osasun Ituna, one health ikuspegiaren bidezko berrikuntza, baheketa-politika eta Euskadiko Osasun Behatokia.
Euskadiko Osasun Ituna
Sailburuak adierazi du Euskadiko Osasun Ituna dela euskal osasun-politikaren elementu nabarmenetako bat, bai adostasun sozial eta politiko zabala duelako, bai osasun publikoari ematen dion eginkizun nagusiagatik. “Akordioek eta adostasunek konfiantza eta enpatia sortzen dute, eta horiek osasun publiko osasuntsu eta ez toxikoa eraikitzeko funtsezko bi elementu dira”, adierazi du. Esparru horretan, gogorarazi du Itunak lau ildo estrategikoren bidez lehenesten duela osasunaren prebentzioa eta sustapena, besteak beste, One Health ikuspegia, osasunaren prebentzioa eta zaintza, ekintza komunitarioaren bidez desorekak murriztea eta lehen mailako eta komunitateko arreta indartzea.
Alberto Martínez Osasuneko sailburuak aukera aprobetxatu nahi izan du Euskadiko Osasun Itunaren dokumentuaren ale bat emateko María Neira Osasunaren Mundu Erakundeko (OME) Osasun Publikoko Saileko zuzendariari.
One Health ikuspegiaren bidezko berrikuntza
Era berean, Martínezek Euskadik berrikuntzaren alde egin duen apustua nabarmendu du, One Health ikuspegiaren bidez, gizakien, animalien, ingurumenaren eta gizartearen osasuna integratuta. Horretarako, Euskadik osasun-sistema publiko sendoa du, zientzia-, teknologia- eta berrikuntza-sare indartsua; osasun-enpresa emergenteen klusterra, I+G arloan inbertsio intentsiboa egiten duena, eta gizarte kohesionatua eta parte-hartzailea. “Ekosistema honek osasuna arazo kliniko edo biomediko gisa ez ezik, kontzeptu integratzaile gisa ere lantzeko oinarriak ezartzen ditu”, adierazi du.
Ildo horretan, gogorarazi du Euskadik gaur egun Europako hainbat ikerketa-proiektutan parte hartzen duela, honako gai hauekin lotuta, besteak beste: nerabeen minbiziaren lehen mailako prebentzioa, antimikrobianoekiko erresistentzia, osasuna zaintzeko mikrofilm adimendun eta autodesinfektatzaileak, antimikrobianoen administrazioa hobetzeko inhalatzeko formulazio berriak eta kolektibo zaurgarrienen osasun mentala.
Baheketak eta Euskadiko Osasun Behatokia
Nabarmendu den beste alderdi bat baheketa-politika izan da, eta mugarri izan dira, besteak beste, kolon-ondesteko minbiziaren baheketa-programaren Europako errekonozimendua, bularreko minbiziaren baheketa 45 urtetik aurrera zabaltzea, eta 2026an jaioberrien baheketaren hedapena 32 gaixotasuneraino zabaltzea.
Halaber, sailburuak Euskadiko Osasun Behatokiaren zeregina azpimarratu du, OMEren gomendioekin lerrokatutako tresna, aukera ematen duena herritarren osasuna ekitatearen eta generoaren ikuspegitik monitorizatzeko, eta hori giltzarria da “ekintza komunitarioa planifikatzeko eta erabakiak hartzeko”, adierazi du.
Politika publikoak osasunean eta prebentzioan
Hitzaldian, Euskadiko osasun-adierazleen balioa nabarmendu du sailburuak; izan ere, munduan bizi-itxaropen handiena eta saihestu daitekeen heriotza-tasa txikiena duten eskualdeen artean kokatzen dute erkidegoa. “Euskadik, gaur egun, bizi-itxaropena maximo historikoetan du, eta prebenitu eta tratatu daitekeen heriotza-tasa du; hori dela eta, nazioartean emaitza onenak dituzten hamar herrialdeen artean gaude”, azpimarratu du. Emaitza horiek are garrantzi handiagoa hartzen dute, Alberto Martínez Osasuneko sailburuaren arabera, “hamarkadetan zehar nagusiki industriala izan den” erkidegoaren testuinguruan, eta horrek osasunean eta prebentzioan politika publikoek duten garrantzia indartzen du.
Martínezek erakundeen arteko eta maila anitzeko lankidetza handiagoa behar dela defendatu du, baita udalek ohitura osasungarriak, ingurumen-osasuna eta ongizate emozionala sustatzeko duten zeregina indartzea ere. “Lankidetza hori indartu egingo da Osasun Publikoaren Euskal Institutua 2026an lanean hasten denean”, gaineratu du.
