- Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politika Sailaren ordezkaritza baten buru da sailburua Martxoak 3ko gertaeren biktimei 47. urteurreneko lore-eskaintzan
- Martxoak 3ko Fundazio Memoriala publikoa izango da, hiru erakundek eta Gotzaintzak osatuko dute eta biktimen elkarteen ordezkariak izango ditu
Nerea Melgosa, Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua, izan da gaur Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailaren ordezkaritza baten buru, Zaramagan Martxoak 3ko gertatutakoen biktimei omenaldia egiteko. Martxoak 3 Plazan egindako lore-eskaintzarekin, sailburuak José Castillo García, Bienvenido Pereda Moral, Romualdo Barroso Chaparro, Francisco Aznar Clemente eta Pedro María Martínez Ocio Gasteizko hiriburuan 1976an gertatutako Gertakarien bost biktimak gogoratu ditu.
Ekitaldian, Melgosak Martxoaren 3ko Fundazioaren sorrera ospatu du Martxoak 3 Memoriagunea Fundazioa / Fundación Memorial 3 de Marzo eta honako hau azpimarratu du: “Urrats erabakigarria da gasteiztar guztiek sentitu duten eta gure memoria kolektiboan grabatuta dagoen asmo bati erantzuteko: Martxoak 3ko Gasteizen memoriala sortzea”.
Aste honetan bertan, Gobernu Kontseiluak onespena eman dio Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrak Martxoak 3 Memoriagunea Fundazioaren eraketan parte hartzeari. Fundazioa eratzen denetik, Patronatuak zuzenduko du memoriala sortzeko prozesua.
Prozesuaren hasieratik aurreikusi bezala, Fundazioa fundazio publikoa izango da, hiru euskal erakunde publikok osatua (Eusko Jaurlaritza, Gasteizko Udala eta Arabako Foru Aldundia – eta Gasteizko Elizbarrutia). Ekimen sozialak (Martxoak 3 eta Memoria Gara) lau ordezkarirekin hartuko du parte Fundazioaren Patronatuan.
Melgosak adierazi duenez, “2018tik ari gara urratsak ematen hori lortzeko, eta harro nago lortutako akordioarekin”.
Sailburuak azaldu duenez, joan den ostegunean, otsailaren 23an, arratsaldean, jakinarazpen/eskaera ofizial bat jaso zuen Espainiako Gobernuko Memoria Demokratikoko Estatu Idazkaritzatik, zeinean ‘ofizialki helarazten zitzaigun Memoria Demokratikoko Estatu Idazkaritzak (…) Patronatuan parte hartzeko zuen interesa, hainbat euskal erakundeen artean eratutakoa, 1976ko Martxoak 3ko biktimei eskainitako Memoriala bultzatzeko’.
Horri dagokionez, Melgosak bi ideia nabarmendu ditu:
- Estatutuetan funtsezko edozein aldaketa eginez gero (eta beste patronatu bat sartuz gero, hala izango litzateke), espedientea hasierara eramatea izango litzateke eta Fundazioa eratzeko prozesuaren izapide osoa egitera behartu izana
- Eta Fundazioa eratzen denetik, haren Patronatuari dagokio prozesuaren buru izatea eta etorkizuneko Memoriala sortzeko urratsak zehaztea.
Lore eskaintza
Melgosa sailburuarekin batera izan dira Josean Rodríguez Ranz, Giza Eskubide, Memoria eta Lankidetzako sailburuordea; Monika Hernando, Giza Eskubide, Biktima eta Aniztasuneko zuzendaria; eta Aintzane Ezenarro, Gogora – Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuko zuzendaria. Gainera, Saileko beste goi-kargudun batzuek ere parte hartu dute ekitaldian, besteak beste, Ana Agirre Justiziako sailburuordeak.
Gasteizko gertakari horiek Francisco Franco diktadorea hil eta hilabete gutxira gertatu ziren. 1976ko martxoaren 3an greba-egun baterako deia egin zen, eta milaka langile Zaramaga auzoko San Francisco de Asís elizaren inguruan bildu ziren, bertan batzarra bat egiteko asmoz. Arratsaldeko bostetan, Polizia Armatuak tenplua hustu zuen, gas negar-eragileak botaz elizaren barrualdera, beldurra eraginez. Hala, jendea elizatik irteten zen bitartean, benetako sua eta gomazko pilotak jaurti zituzten.
Ehunka pertsona zauritu ziren eta horietako bost hil ziren: José Castillo García, Bienvenido Pereda Moral, Romualdo Barroso Chaparro, Francisco Aznar Clemente eta Pedro María Martínez Ocio, 17tik 32 urtera bitartekoak.
1976ko Martxoak 3ko data Gasteizko memorian eta gasteiztar guztien memorian markatuta dago. Baita Nerea Melgosaren oroimenean ere, orduan bost urte baitzituen.
